Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması: Şirketler İçin Kritik Bir Dönüşüm

Vergi sistemimizde yeni bir eşik daha geliyor: şirketlerin elde ettikleri kazançlardan indirim ve istisnalar düşülmeden önceki tutar üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinin, belirlenen oranın altında olması hâlinde asgari vergi yükümlülüğü doğacak.

Bu düzenlemenin temel mantığı şöyle: Şirketler ne kadar düşük kâr beyan eder ya da çeşitli vergi istisnaları kullansa da, elde ettikleri kazancın belli bir oranı kadar kurumlar vergisi ödemek zorunda olacaklar. Böylece “faaliyet var ama vergi yok” ya da “yüksek ciro – düşük vergi” aralığında kalan yapıların vergileme dışı kalması önlenecek.

Uygulamanın Temel Esasları

1. İlk adımda şirketler normal kurumlar vergisi matrahını hesaplarken;
2. Ardından, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı üzerinden asgari kurumlar vergisi matrahı belirlenip bu tutara sabit oran uygulanacak;
3. Son olarak normal kurumlar vergisiyle bu asgari vergi karşılaştırılacak ve yüksek olan tutar şirketin ödeyeceği vergiyi oluşturacak.
4. İstisna ve indirimler, bu asgari vergi matrahından bazı koşullara bağlı olarak indirilebilecek; ancak geçmiş yıl zararları veya tüm teşvik tutarları otomatik olarak indirilemeyecek şekilde düzenlenmiş.
5. Düzenleme, kurumlar vergisi mükelleflerini (şirketleri) kapsıyor; gelir vergisi mükellefleri kapsam dışında tutuluyor.
6. Yeni kurulan şirketler ve muafiyet kapsayan kurumlar için geçici bazı istisnalar belirlenmiş durumda.

Neden Önemli?

Bu uygulama, vergi adaletini güçlendirme ve vergi tabanını genişletme amacı taşıyor. Şirketler için anlamı şu: İstisna ya da teşvik kullansalar bile artık “vergi = 0” olamayacak; vergi yükü minimum düzeyde sabitlenecek. Bu da vergi planlaması ve stratejisi açısından yeni bir sınav anlamına geliyor.

Şirketler Ne Yapmalı?

1. Vergi planlamasında “asgari kurumlar vergisi senaryosunu” mutlaka dikkate almak;
2. İstisna ve indirimlerin vergi yükü üzerindeki etkisini yeniden analiz etmek;
3. Geçmiş yıllardaki zararların ve teşvik uygulamalarının asgari vergi matrahı üzerindeki etkilerini değerlendirmek;
4. Mali müşavirlik ve denetim süreçlerini bu yeni yükümlülük açısından gözden geçirmek.
   

Sonuç

Şirketlerin vergi yapılarını yeniden gözden geçirmeleri gereken bir dönem geliyor. Bu düzenleme yalnızca bir vergi kuralı değişikliği değil; vergi sisteminde yeni bir eşik, rutin indirimlerin ötesinde bir yükümlülük barındırıyor. Uyumda gecikmek, beklenmedik bir vergi yüküyle karşılaşma riskini artırabilir.